Bezinning bij / surfen naar:
Ieder jaar, vanaf februari, heeft in de Haspengouwse fruitstreek telkens hetzelfde ritueel plaats: de tienduizenden fruitbomen worden gesnoeid. Takken worden weggezaagd, twijgen weggeknipt, en koppen worden getopt. Het gekke is dat het helemaal niet om dorre takken of twijgen gaat, nee, het ritueel is puur gericht op een beter resultaat, namelijk de boom verjongen en zo tot meer en beter fruit komen. Zelf heb ik ook enkele laagstammige appelbomen, dus ook ik waag me elk jaar aan het snoeiritueel. Soms voel ik me niet goed bij wat ik doe, en zou ik me bijna verontschuldigen bij de takken die ik afzaag, want ze zijn sterk en gezond, maar ze moeten plaats maken voor nieuw en jong leven. Het is immers het resultaat, de opbrengst, de kwaliteit die telt.
Telt ook voor God alleen het resultaat? Want Jezus zegt in zijn vergelijking over de wijnstok die Hijzelf is: ‘Elke rank aan Mij die geen vrucht draagt, snijdt Hij, mijn Vader, af; en elke rank die wel vrucht draagt, zuivert Hij, opdat zij meer vrucht mag dragen.’ Heeft God dan ook alleen maar oog voor de opbrengst, en komt Jezus bij manier van spreken het dorre hout wegsnijden? Het antwoord op die vraag is een resoluut nee. Want Jezus spreekt over ranken die geen vrucht zouden dragen, terwijl het bij de fruitboeren gaat om takken en twijgen die wél vrucht zouden dragen, maar die er de kans niet toe krijgen. Jezus’ vergelijking doet me sterk denken aan een tekst van de profeet Jesaja, waarin hij zegt: ‘Ik wil zingen voor mijn vriend, zingen het lied van mijn dierbare vriend en zijn wijngaard. Mijn vriend had een wijngaard op een vruchtbare helling. Hij spitte hem om, verwijderde de stenen en beplantte hem met uitgelezen wijnstokken. Hij bouwde er een wachttoren en kapte ook een wijnpers uit. Nu verwachtte hij dat hij druiven zou dragen, maar hij bracht slechts wilde bessen voort.’ En dan vraagt de profeet wat zijn vriend met die wijngaard moet doen, die wijngaard die Hij zo goed verzorgt, maar die geen vruchten wil voortbrengen. En hij geeft zelf het antwoord op zijn vraag: hij zal de omheining wegnemen en zijn wijngaard laten kaalvreten, en het geheel zal een wildernis worden.
Het is dat lied dat Jezus hier bij manier van spreken zingt: zijn Vader zal de ranken wegsnijden die geen vrucht willen dragen? Ze kiezen er zelf voor geen vrucht te dragen, omdat ze niet willen horen bij de wijnstok die Jezus is. En aangezien onze God een God van liefde is, dwingt Hij niemand.
Zusters en broeders, Jezus is de wijnstok, wij zijn de ranken, en we kunnen maar goede vruchten voortbrengen als we aan Hem gehecht blijven, letterlijk en figuurlijk. Je weet welke vruchten dat zijn: liefde, vrede, barmhartigheid, vergevensgezindheid. Dingen allemaal die niet in meetbare cijfers en tabellen kunnen gevat worden, maar die er wel toe doen. Dingen die de grens trekken tussen menselijk en onmenselijk, tussen goed en kwaad, tussen leefbaar en onleefbaar. Neem een voorbeeld: een huwelijk of een relatie waarin geen liefde meer is en geen vergevensgezindheid, wordt onleefbaar, en loopt groot gevaar uit te lopen op een scheiding. En wat voor een relatie tussen twee mensen geldt, geldt voor elke andere maatschappelijke relatie: als er geen wederzijds respect is, beland je in onderdrukking, uitbuiting, oorlog en terrorisme. Een glimp daarvan vangen we op in de eerste lezing:
Zusters en broeders, vandaag worden de moeders gevierd, en dat gebeurt niet toevallig in de Mariamaand mei. De moeders die vanuit hun moederschap wellicht instinctief op zoek gaan naar liefde en vrede, omdat ze nu eenmaal het beste voor hun kinderen willen. En liefdeloosheid en onvrede zijn zeker niet het beste. De moeders die, eveneens vanuit hun moederschap, heel dikwijls de stam zijn waarmee de gezinsranken verbonden blijven. Zo was het ook met Maria. Ook zij wilde het beste voor haar Zoon. Door zijn binding met de Vader glipte Hij haar door de vingers, maar toch bleef ze Hem volgen, tot onder het kruis. Omdat zij niet geloofde in het negatieve. En omdat ze wilde verbonden blijven met de Stam waarmee haar Zoon verbonden was. Ik denk, als mensen zichzelf niet lossneden van die Stam, van de positieve levensbron, van het goede dat Jezus is, dat er dan in onze wereld veel meer vrede, veel meer vreugde en veel meer geluk zou zijn. Amen.