Bezinning bij / surfen naar:
- Jesaja 35, 4-7a
- Marcus 7, 31-37
Zusters en broeders,Misschien ken je in je omgeving iemand die niet hoort, of niet goed hoort, of niet goed meer hoort. Meestal merk je dan dat die persoon voor een stuk, of zelfs helemaal, vereenzaamt. Er zijn vandaag nochtans goede hoorapparaten op de markt, maar die blijken maar goed te zijn zolang er geen, of in elk geval niet veel omgevingslawaai is. In een gezelschap is het voor zulke mensen dus zeer moeilijk om aan het gesprek deel te nemen. Je ziet ze in zichzelf terugtrekken, en eigenlijk zijn ze uitgestoten door hun handicap. Ze zijn dan niet alleen hardhorig, maar omdat ze niets zeggen, zijn ze op zulke momenten ook doofstom. Zoals die man in het evangelie. Zijn naam wordt niet genoemd, en misschien is dat geen toeval: omdat hij doofstom is, heeft hij weinig of geen contact met andere mensen, dus bestaat hij op de duur niet meer. Hij wordt een naamloos iemand, met een schimmig bestaan in een woestijn van eenzaamheid. Bovendien is hij ook nog eens een vreemdeling, want Jezus bevindt zich in de streek van Dekápolis. Dat is een gebied van Griekse steden in wat nu Syrië en Libanon is. En je weet hoe joden over vreemdelingen denken: het zijn heidenen, dus verdienen ze geen respect. ‘Fout!’, zegt Jezus, die ook in dat gebied de Blijde Boodschap gaat verkondigen, ‘alle mensen zijn Gods lieve kinderen, dus verdienen alle mensen respect.’
Maar misschien heeft de evangelist Marcus de man moedwillig geen naam gegeven, en wil hij zeggen: ‘Het gaat hem niet om die man met die naam, maar om iedereen, om alle mensen. En het gaat hem niet om die ene handicap, maar om de mens als dusdanig, want die lijkt dikwijls echt volledig gehandicapt.’ En inderdaad, dikwijls zijn we doof voor het leed van anderen, en zijn we stom als het erop aankomt iemand een bemoedigend woord toe te spreken. Dikwijls zijn te lam om toe te gaan naar hen die onze hulp nodig hebben, en blijven we blind voor het onrecht dat er is of dat we zelf aanrichten. En dikwijls verkiezen we te leven in de woestijn van ons eigen ik, van onze zelfzucht, en van ons eigen groot gelijk.
Je hebt misschien gemerkt dat Jezus op een bepaald ogenblik zucht. Hij heeft zijn vingers in de oren van de man gestoken, en zijn tong met speeksel aangeraakt, maar er gebeurt niets. Daarna slaat Hij zijn ogen ten hemel, en Hij zucht. Waarom zucht Hij? Misschien omdat die man, omdat die mens zoals wij, niet wíl horen en niet wíl spreken, omdat hij liever in de dorheid van zijn eigen ik vertoeft. Vandaar het uitdrukkelijke bevel van Jezus: ‘Effeta!’ Dat is een Aramees woord, de taal dus die Jezus sprak, en het betekent: ‘Ga open!’
Hij zegt dat ook tot ons. ‘Effeta! Ga open’, zegt Hij, ‘breek door muur waarachter je jezelf gevangen houdt, en open je oren voor het bevrijdende woord. Breek los uit de woestijn van je eigen ik en van je zelfzucht. Leg af je moedeloosheid, je zwakke handen, je nietsziende ogen, en doe het woord van de Heer. En als je dat doet, dan wordt het visioen van Jesaja in de eerste lezing werkelijkheid. Dan wordt de woestijn van je eigen ik vruchtbaar, dan worden je lamme handen helpende handen, dan breng je de dove tot leven van vreugde, en de stomme zal spreken, omdat jij naar hem wilt luisteren. En je ogen die blind waren, zullen de vreugde en de pijn van je medemensen zien.’
Zusters en broeders, het gaat hem, zoals altijd, om dat ene gebod: Bemin God bovenal, en uw naaste gelijk uzelf. ‘Effeta,’ zegt Jezus, ‘ga open voor God en voor elkaar.’ En het gaat hem, ook zoals altijd, om de Zaligsprekingen, die dat ene gebod richting en kleur geven in ons dagelijks bestaan. De mensen die de doofstomme bij Jezus hadden gebracht, hadden dat heel goed begrepen. ‘Hij heeft alles wel gedaan’, zeggen ze. ‘Hij laat blinden horen en stommen spreken.’ Moge zijn Effeta ook ons redden uit de woestijn waarin we onszelf en onze medemensen soms verbannen. Want allen zijn we Gods lieve kinderen. Amen.
Download deze preek in Microsoft Word formaat