- Eerste lezing: Daniël 7, 13-14
- Evangelie: Johannes 18, 33b-37
‘Ja, Ik ben koning. Ik ben geboren en naar de wereld gekomen om van de waarheid te getuigen, en iedereen die de waarheid naleeft, luistert naar wat Ik zeg.’
Zusters en broeders, dat is het antwoord van Jezus op de vraag van Pilatus of Hij koning is. Hij antwoordt ‘ja’, en voegt eraan toe dat iedereen die de waarheid naleeft naar Hem luistert. Waarop Pilatus vraagt: ‘Maar wat is waarheid?’ Wellicht stelt hij die vraag omdat hij zich afvraagt wie hij moet geloven: de joodse leiders die Jezus beschuldigen van godslastering en opstandigheid tegen de keizer, of Jezus, die volgens hem een dromer is die in zijn eigen fantasieën gelooft.
Wat is waarheid? Wat is ‘de’ waarheid? Het is een vraag die wij ons ook elke dag moeten stellen, vandaag veel meer dan ooit tevoren, want dankzij internet, Facebook, YouTube, instagram, iPad, iphone en nog zoveel andere zogenaamd sociale media volgt de ene onwaarheid de andere leugen in sneltempo op. Echt, en vaak belangrijk, nieuws wordt verdrongen door nepnieuws, waarheid wordt weggeveegd door leugen en bedrog. Reclame barst van zulke schijnwaarheden, maar ook fantasierijke berichten over BV’s, sportmensen, ondernemers enzovoort zijn schering en inslag. We zien in het voetbal wat daarvan de gevolgen zijn. Maar ook meer en meer politici gaan die weg op, met aan de kop de Amerikaanse president Trump, die ronduit een hekel heeft aan waarheid. En tegen al dat nepnieuws, die leugens en bedrog in brengt Jezus in dat Hij een koning is die van de waarheid getuigt, en iedereen die op zoek is naar waarheid luistert naar Hem. En Hij voegt daar nog iets heel belangrijks aan toe: ‘Mijn koningschap is niet van deze wereld’, zegt Hij.
Want een koningschap van deze wereld stelt in het beste geval alleen maar prestige voor, en ook traditie, erfelijkheid en goed betaald worden. En wanneer de koning vervangen is door een president, stelt die dikwijls macht voor, maar even dikwijls ook machtswellust, rijkdom, onderdrukking van en zelfs moord op tegenstanders, en ook uitbuiting en slavernij. Mocht Jezus’ koningschap wél van deze wereld zijn, dan zou die niet zo wreed en niet zo mensonwaardig zijn als hij dat nu op zoveel plaatsen en in zoveel landen is. Maar Jezus’ koningschap is niet van deze wereld. Zijn rijk is het Koninkrijk van God, en hoe dat Rijk eruitziet, weten dankzij Hem, want in Hem is God onder de mensen komen wonen. En zo weten we dat God een Vorst is van vrede, liefde en gerechtigheid. En ook een Vorst van troost, barmhartigheid, goedheid en zachtmoedigheid. En een Vorst van trouw en bescherming.
We kunnen ons alleen maar afvragen hoe de wereld er zou uitzien als iedereen naar Jezus zou luisteren, en naar zijn woorden van waarheid zou willen leven. Probeer je zo’n wereld eens voor te stellen: een wereld van liefde, vrede en gerechtigheid in Europa, maar ook in Rusland en Amerika. Een wereld van goedheid en barmhartigheid, zonder burgeroorlogen, slavernij, uitbuiting en onderdrukking in Azië en Afrika. Een wereld van goedheid en zachtmoedigheid, zonder terroristen en dictators, en ook zonder vluchtelingen in Midden- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië. Maar spijtig genoeg is zo’n wereld een droom, en het ziet er niet naar uit dat die droom in de nabije toekomst werkelijkheid zal worden.
En toch vieren we vandaag het feest van Christus, Koning van het heelal. Een feest van hoop en ook een feest van een toekomst waarin het Koninkrijk van God zal heersen. Een Koninkrijk dat nooit ten onder zal gaan. Dat hoorden we in de eerste lezing, in het visioen van de profeet Daniël. ‘Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die nooit vergaat. Zijn Koninkrijk gaat nooit ten gronde’, zegt hij. En het zal nooit ten gronde gaan, omdat God God is, en wij mensen. En onder die mensen zullen er altijd velen zijn die in hun zoektocht in het leven luisteren naar de waarheid die Jezus verkondigt.
Zusters en broeders, laten wij zulke mensen zijn. Laten wij in onze zoektocht in ons leven altijd luisteren naar de woorden van Jezus. En laten we er niet alleen naar luisteren, maar ook er ook proberen naar te leven. Laat dat ons voornemen zijn op dit feest van Christus, Koning van het heelal. Dit feest dat meteen de laatste zondag van het kerkelijk jaar is. Volgende zondag begint er dus een nieuw kerkelijk jaar, met de eerste zondag van de advent. En wat is advent anders dan hoopvol uitzien naar de komst van Jezus op deze wereld? Jezus die is de Koning van het heelal, en de Vorst vol liefde, vrede en gerechtigheid in tijd en eeuwigheid. Amen.