Zusters en broeders,
Weet je nog, het evangelie van de eerste zondag van de veertigdagentijd? Jezus werd in de woestijn door de duivel bekoord. En de eerste uitdaging van de duivel was: “Als Gij de Zoon van God zijt, zeg dan tegen deze stenen dat ze brood worden.” Als je zoiets hoort, zeg je bij jezelf: de duivel daagt Jezus hier echt uit om een stevig mirakel te verrichten, want stenen brood doen worden, dat is niet normaal. Dat is zonder meer een straffe stoot.
Welnu, die straffe stoot heeft iedereen die de film van Broederlijk Delen over de Naamgroepen in Burkina Fasso gezien heeft, zien gebeuren: stenen die brood werden. Het waren en het zijn onvergetelijke beelden: mannen, vrouwen en kinderen die in dit onvruchtbare Sahelland in de woestijn stenen gaan rapen en ze naar hun dorp brengen. Met die stenen boorden ze met bijna plechtige gebaren hun velden af. Niet om hun eigendom tegen dat van anderen af te grenzen, maar om te verhinderen dat de vruchtbare aarde en het zaai- en plantgoed zouden wegspoelen tijdens het korte, maar soms hevige regenseizoen, en tegelijk om te maken dat het water niet wegloopt. De resultaten van die eenvoudige vondst zijn ronduit verbluffend. We zagen twee velden naast elkaar, het ene afgezoomd met woestijnstenen, het andere niet. Op het eerste veld was zo’n driekwart van de planten weggespoeld of verdord, op het andere rijpte een rijke oogst aan Afrikaanse granen. Stenen die letterlijk omgroeiden tot brood.
We zagen ook beelden van mannen en vrouwen die samenwerkten voor het welzijn in het dorp, die een graankelder hadden gemetst, die een indrukwekkend waterreservoir hadden uitgegraven in de woestijn, die een school hadden gebouwd en die zelf hun leerkrachten betaalden. We zagen ook uitgemergelde kinderen vroeger, en diezelfde kinderen nu: gezond en zorgeloos en gelukkig, zoals kinderen horen te zijn. En dan het beeld van die vader met zijn zoontje op zijn arm die vol zelfvertrouwen zegt: ‘Dit is mijn zoon, en hij zal nooit honger lijden, daar zal ik, daar zullen wij allen samen voor zorgen.’
Zusters en broeders, Broederlijk Delen steunt dit jaar de Naamgroepen in Burkina Fasso, een arm en kansarm Sahelland. Maar die Naamgroepen hebben de natuur de strijd aangezegd. Boeren hebben zich verenigd en samen pakken ze de woestijn aan. Hun cultuur en hun levensgewoonten willen ze behouden, en dat verdient alle lof, maar ze willen niet langer dat hun kinderen omkomen van honger. Wat ze op enkele jaren tijd hebben verwezenlijkt, is zonder meer verbluffend. Niet alleen hebben ze voor het eerst in eeuwen het jaar door te eten, maar vooral: ze hebben hun zelfrespect en hun zelfvertrouwen teruggevonden. Ze hebben zichzelf ontdekt als mens en als groep, en ze zijn trots op zichzelf. Heel terecht hebben Broederlijk Delen en Trends, het weekblad van de Vlaamse ondernemers, een van hen tot manager van het jaar uitgeroepen. Maar die ene man staat voor allen, want allen vechten ze tegen de oprukkende woestijn, allen winnen ze meter na meter op de woestijn terug, zodat ze kunnen eten van wat het land voortbrengt. Net zoals de Israëlieten in de eerste lezing. Zij hebben de woestijn achter zich gelaten, en ze hoeven niet meer te leven van het woestijnmanna. Nee, ze kunnen leven van wat het land voorbrengt. Ze kunnen, met de zegen van God, leven van het werk van hun handen.
Zusters en broeders, in het evangelie horen we dat de barmhartige vader zijn verloren zoon in de armen sluit en dat hij hem ruimte geeft om zijn leven opnieuw op en uit te bouwen. Hij geeft hem ook opnieuw een toekomst. Dat is precies wat ook Broederlijk Delen doet: mensen ruimte geven om te leven en hun een toekomst bezorgen. Geen donkere toekomst van zorgen en hongeren en sterven, maar een waardige toekomst. Ik denk dat we blij moeten zijn dat wij daarbij mogen en kunnen helpen. Laten we er straks bij de collecte aan denken dat we niet zomaar iets geven, maar dat we leven en toekomst geven aan mensen. En laten we niet een pietluttig klein beetje leven en toekomst geven, maar laten we gul en overvloedig leven en toekomst geven, zoals wijzelf die van God hebben gekregen. Amen.