Bezinning bij / surfen naar:
- Jozua 5, 9a.10-12
- Lucas 15, 1-3.11-32
Zusters en broeders,In de eerste lezing hoorden we een merkwaardige episode uit de geschiedenis van het joodse volk. Na de dood van Mozes hebben de Israëlieten zich onder leiding van Jozua in het beloofde land Kanaän kunnen vestigen, en daags voor Pasen eten zij voor het eerst brood en geroosterd graan dat van het land zelf afkomstig is. Ze zijn dus niet langer afhankelijk van het manna waarvan ze in de woestijn hebben overleefd en dat hun door God gegeven was. De volgende dag houdt het manna inderdaad ook op. Het is ook niet meer nodig, want ze kunnen nu eten van wat het land voortbrengt.
Toen ik dit las, dacht ik: dit is precies wat Broederlijk Delen wil bereiken: dat mensen die in moeilijke omstandigheden leven niet langer afhankelijk zijn van hulp, maar voor zichzelf kunnen instaan. De organisatie geeft dus nooit zomaar geld, en ze stampt ook nooit boven de hoofden van de plaatselijke bevolking heen grootschalige projecten uit de grond. Wat ze wel doet is projecten steunen die door die plaatselijke bevolking zelf werden opgestart. En de resultaten van die werking, wel, die lijken wel het manna dat uit de hemel gevallen is. Ik weet niet of je het je nog herinnert, maar vorig jaar steunden we een project in India, en het gezicht van de campagne toen was Tilak. Haar dorp en ook de omliggende dorpen probeerden te overleven van een beetje landbouw en van de verkoop van de vruchten van de tamarindeboom. Van die vruchten worden onder meer frisdrank, allerlei sauzen en medicamenten gemaakt. Meer dan een zeer armoedig overleven leverde dat niet op, tot ze hulp kregen van een plaatselijke ontwikkelingsorganisatie. Die riep op haar beurt de hulp in van Broederlijk Delen. En als je ziet wat dit een jaar later tot gevolg heeft, kun je je ogen niet geloven. Tilak en haar dorpsgenoten verwerken en verpakken de vruchten nu zelf. Dat kunnen ze dank zij een eenvoudige verpakkingsmachine die nauwelijks een paar honderd euro kostte. Op die manier krijgen ze zes keer meer voor hun oogst dan vroeger. Ze hebben ook nieuwe landbouwtechnieken geleerd, en het resultaat daarvan is ronduit spectaculair: er is het jaar rond voldoende voedsel voor de hele gemeenschap. Ze hebben zelfs overschot. Broederlijk Delen zorgde voor een lichte vrachtwagen om hun producten naar de markt te brengen, en ook voor een opslagplaats die door 28 dorpen gebruikt wordt. Hulp hebben ze niet meer nodig, het manna moet dus niet meer uit de hemel vallen, en de plaatselijke ontwikkelingsorganisatie kan zich voluit op de naburige dorpen richten.
Dit jaar steunen we Samuel en zijn gemeenschap. Arme Boliviaanse boeren, die op 3800 meter hoogte moeten zien te overleven. Nu denk je misschien: waarom komen ze niet naar beneden? Het antwoord op die vraag ligt in het verleden, en het werkt door tot op vandaag: alle vruchtbare vlakten zijn eeuwen geleden ingenomen door de blanken, en de indianen die er woonden werden gewoon de bergen ingejaagd. Eeuwenlang al proberen ze daar te overleven, maar de laatste jaren is dat nog veel moeilijker geworden dan vroeger door de opwarming van de aarde. De Boliviaanse hoogvlakte is immers veel warmer, en vooral veel droger geworden dan vroeger. Opnieuw werkt Broederlijk Delen samen met een plaatselijke organisatie, namelijk Equipo Kallpa. Die wil voor irrigatie zorgen. Ze lokaliseert de schaarse waterbronnen, zodat de boeren hun velden kunnen bevloeien. Equipo Kallpa levert de kennis en de materialen, en de boeren doen het werk: ze bouwen dammetjes, graven kanaaltjes en waterreservoirs, en zorgen ervoor dat het water op de velden terechtkomt. En omdat die velden dikwijls op heel steile hellingen liggen, moeten ze er via muurtjes en struiken ook voor zorgen dat de grond niet wegspoelt. Het is allemaal heel eenvoudig, en ook: het is allemaal zo milieuvriendelijk, maar toch zijn de resultaten spectaculair. Er is voldoende voedsel voor iedereen, en er kan zelfs een beetje van verkocht worden. En wat doet Broederlijk Delen? Dat begeleidt, betaalt materialen voor de irrigatie, vormt de boeren voor betere landbouwtechnieken, leert hen andere vruchten telen, wat dan weer voor gezonder voedsel zorgt enzovoort. Kortom, ook hier zijn de mensen niet langer afhankelijk van het manna van de ontwikkelingshulp, maar leven ze van de vruchten van hun eigen arbeid.
Zusters en broeders, in het evangelie hoorden we het ontroerende verhaal van de verloren zoon, dat eigenlijk meer het verhaal is van de barmhartige vader. Willen ook wij niet zijn zoals die vader? Met open armen en een open hart voor onze naaste in nood? Ik denk dat dit tot het wezen zelf van ons christen zijn behoort: dat we er zijn voor elkaar en voor onze naaste, zoals God er is voor ons. Dat we broederlijk delen met anderen, zoals God zich in Jezus met ons heeft willen delen. Laten wij dat tijdens de omhaling dan ook doen: met mildheid en van harte broederlijk delen. Amen.