Bezinning bij / surfen naar:
- Genesis 2, 18-24
- Marcus 10, 2-12
In de eerste lezing hoorden we het heerlijke verhaal over de schepping van de vrouw. Niet uit aarde, zoals de man, maar uit de man. ‘Niet uit zijn hoofd, zodat ze niet boven hem zou staan. Niet uit zijn voeten, zodat ze niet onder hem zou staan, maar uit zijn rib, zodat ze op gelijke hoogte zou staan’, aldus vroegere joodse rabbijnen. En ook uit de rib, omdat die dicht bij het hart ligt, en het hart, dat is de kern is van de mens. En die mens is zo blij met zijn gezellin dat hij ineens kan spreken. Voordien had hij dat nog niet gedaan, maar nu hij zijn wederhelft voor zich ziet staan, jubelt hij het uit van vreugde. ‘Been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees’, noemt hij haar. Ze is dus volledig gelijk aan hem. Daarom kunnen ze ook volledig één worden. Als ze niet gelijk waren, zou dat niet kunnen.
Het is verbazingwekkend dat 3000 jaar na het ontstaan van dit scheppingsverhaal er binnen onze Kerk nog zovelen zijn die zeggen dat de vrouw niet op dezelfde hoogte kan staan als de man. Dat is merkwaardig, want het scheppingsverhaal is overduidelijk. Volgens dat verhaal is Eva niets anders dan een kloon van Adam, en je weet dat een kloon volledig identiek is aan de gever van het materiaal. Man en vrouw zijn dus gelijkwaardig, want ze zijn dubbels van elkaar. Zo heeft God ons gedacht, als één, zodat we zijn liefde kunnen doorgeven. Het is ook uit bezorgde liefde dat God de vrouw geschapen heeft. ‘Het is niet goed dat de mens alleen blijft. Ik ga een hulp voor hem maken die bij hem past,’ zegt Hij. Zozeer heeft God de mens lief dat Hij hem twee-een schept.
Ook in het evangelie staat die twee-eenheid centraal. De farizeeën willen Jezus weer eens klem zetten, en zoals gewoonlijk loopt dat slecht af voor henzelf. Hun vraag of een man zijn vrouw mag verstoten, volgt uit een bepaling in de wet van Mozes. Die bepaling zegt dat de man met een eenvoudige scheidingsbrief zijn vrouw op straat kan zetten. ‘Nee, dat kan niet,’ zegt Jezus, ‘Mozes heeft dat alleen toegestaan omdat jullie zulke harteloze mensen zijn.’ Nergens anders gaat Hij zo resoluut in tegen een bepaling in de wet van Mozes. Voor Hem telt alleen het scheppingsverhaal uit de eerste lezing, en Hij voegt daar aan toe: ‘Wat God heeft verbonden, mag een mens niet scheiden.’
Door de eeuwen heen hebben die woorden over Gods droom van twee-eenheid de houding van de christenen tegenover het huwelijk sterk bepaald. Maar de werkelijkheid heeft altijd ook iets anders laten zien: huwelijken die op de klippen lopen, allerlei vormen van relaties buiten het huwelijk, vluchtige relaties, andersgeaarde mensen die dus ook andersgeaarde relaties aangaan … we kennen het allemaal. De werkelijkheid staat heel ver af van het woord van Jezus en de droom van God.
Jezus stelt die droom van God als ideaal, maar Hij veroordeelt mensen die deze ideale droom niet kunnen waarmaken niet. Dat mogen ook wij en onze Kerk niet doen. Wij én onze Kerk moeten een afstraling zijn van Gods liefde, en dat zijn we voor zover we Jezus’ woorden en daden navolgen. Vandaag zien we dat Jezus machtsmisbruik resoluut afwijst. Het kán niet dat een man zomaar zijn vrouw op straat kan zetten. Zoals altijd neemt Hij het dus op voor de zwakken. Dat merken we ook op het einde van het evangelie, wanneer Hij zijn leerlingen verontwaardigd terechtwijst omdat ze brutaal tekeergaan tegen kinderen. Ook dat is heel gewoon in de maatschappij waarin Jezus leeft: vrouwen en kinderen tellen niet mee, je kunt ze dus zo slecht behandelen als je wilt. ‘Hou daarmee op!’, zegt Jezus kordaat, ‘want aan hen die zijn zoals deze machteloze kinderen behoort het Koninkrijk van God.’
Zusters en broeders, laten we de ideale droom van God altijd voor ogen houden, en laten we ook meewerken aan zijn droom van liefde en vrede. Maar laten wij en onze Kerk tegelijk niemand veroordelen die deze droom niet of niet helemaal waar kan maken. Want als we dat doen, als we anderen veroordelen, gaan we zelf in tegen Gods droom van liefde en vrede en barmhartigheid. Amen.
Download deze preek in Microsoft Word formaat