- Eerste lezing: Wijsheid 9, 13-19
- Evangelie: Lucas 14, 25-33
Zusters en broeders,
Wereldwijd nemen mensen initiatieven. Ze richten bedrijven op, bouwen huizen, fabrieken, wegen, nieuwe steden, zelfs nieuwe hoofdsteden. Ze gaan de grond in om goud, zilver, koper, lithium en nog zoveel andere stoffen boven te halen die nodig zijn om allerlei apparaten en toestellen te maken, Ze steken hele wouden in brand om er velden van te maken. Kortom, de mens staat voor niets, en dat is nooit anders geweest. Wat hij nu doet, doet hij al eeuwen.
En wellicht stelt hij zich ook al eeuwen dezelfde vragen bij alles wat hij onderneemt, namelijk: Wat zijn de voordelen? Wat kan ik ermee bereiken? Wat houd ik eraan over? Heel zelden, misschien zelfs nooit, wordt ook overwogen wat de negatieve gevolgen zijn of kunnen zijn, en wie of wat daar het slachtoffer van wordt. Zijn dat alleen de natuur en het milieu, of zijn dat ook heel veel mensen, misschien zelfs hele volkeren? Hebben bijvoorbeeld de oorlogsvoerders die uit waren op nog meer macht dan ze al hadden zich dat ooit afgevraagd? Kon het Hitler, Stalin, Mao en andere machtswellustelingen trouwens schelen dat er miljoenen doden vielen door hun drang naar macht en nog meer macht?
Zowel Wijsheid in de eerste lezing als Jezus in het evangelie gaan dieper in op deze problematiek. ‘Het vergankelijke lichaam is een last voor de ziel’, zegt Wijsheid, en daarmee is heel veel gezegd. Onze geest mag zo sterk zijn als een paard en zo lenig als een olympische kampioen, hij blijft beperkt, want hij is gebonden aan ons lichaam, en dat heeft zijn grenzen. Velen kunnen daar niet mee leven, dus geven ze zich over aan fitness, ze beklimmen torens en onmogelijke rotsen en bergen, ze doen de gekste sporten, en om zichzelf op sociale media als helden te kunnen voorstellen, nemen ze doodsgevaarlijke risico’s. De gevolgen laten niet op zich wachten. Om maar één voorbeeld te geven: de voorbije twee maanden zijn er in het buitenland meer dan 160 Belgische toeristen om het leven gekomen, meestal door hun zogenaamd super sportief gedrag.
Wijsheid zei het al: ‘Het vergankelijke lichaam is een last voor de ziel’. Maar Wijsheid zei ook: ‘Onze aardse gebondenheid belemmert de beweeglijke geest.’ Want als die aardse gebondenheid echt over ons heerst, denken we alleen aan aardse dingen, dus aan macht, eigenbelang, rijkdom. Precies de aardse dingen waar Jezus voor waarschuwt. Want wie alleen daaraan gebonden is, kan zijn leerling niet zijn. En Hij voegt er nog aan toe: ‘Als iemand zijn kruis niet draagt en Mij volgt, kan hij mijn leerling niet zijn.’
En dat kruis is niet het kruis waarop Hij gestorven is, maar het kruis van onze beperkingen, onze zwakheden, onze verslavingen, ons lichaam dat zijn grenzen kent, de miserie en de ellende waarin we kunnen terechtkomen, de tegenslag, ziekte en dood die ons en onze geliefden kunnen treffen. Dat is het kruis dat Jezus ons vraagt te dragen, zonder klagen en zonder ontrouw aan God omdat Hij er niets tegen doet, omdat Hij niet luistert naar onze dringende vragen.
Maar Jezus’ leerling zijn, is meer dan dat kruis van menselijke beperkingen dragen. Het is Hem echt volgen in heel ons doen en denken, En dat wil zeggen: aanvaarden dat het leven meer is dan geld verdienen, macht hebben, prestige opbouwen, maar meebouwen aan het Koninkrijk van God. Een rijk van liefde en vrede, waar geen meesters zijn en geen slaven, geen blanken en geen zwarten, geen armen en geen rijken. Alleen maar broers en zussen. Een heerlijke wereld zonder terrorisme, zonder vluchtelingen, zonder onderdrukking. En ook een wereld zonder milieuvervuiling en vernietiging van de aarde
Zusters en broeders, we hoorden het niet in het evangelie, maar Jezus is onderweg van Galilea naar Jeruzalem. Velen willen Hem leren kennen en willen zijn leerlingen, dus zijn volgelingen zijn. Maar dat gaat niet zomaar, zegt Jezus, want wie zijn leerling wil zijn, moet er veel voor over hebben. Wij weten wat dat is: dat is niet alleen voor onszelf leven, maar ook voor onze medemensen. Dat is meebouwen aan het Koninkrijk van God op aarde. Het rijk van liefde en vrede. Laten we oprecht proberen zijn leerlingen, zijn volgelingen te zijn. De wereld, ook onze eigen wereld, wordt er alleen maar beter door. Amen.