- Eerste lezing: Handelingen 15, 1-2.22-29
- Evangelie: Johannes 14, 23-29
Zusters en broeders,
Afkomst, cultuur, ras, stand en nog zoveel meer: allemaal dingen die invloed hebben op menselijke gedragingen en overtuigingen. Die invloed is zo groot dat het eigen denken, de eigen overtuiging, de eigen visie dikwijls vereenzelvigd worden met de waarheid. Niet zomaar een beetje waarheid, maar de enige, de echte waarheid, en daar moet voor opgekomen worden. De gevolgen daarvan waren en zijn zowel in het verleden als in het heden vaak heel rampzalig, en ik vrees dat dit in de toekomst niet anders zal zijn. Fanatisme en alleen aanvaarden van de eigen waarheid hebben altijd al tot botsingen en oorlogen geleid, en ze zullen dat zeer waarschijnlijk blijven doen. Botsingen tussen rassen en standen, tussen blank en zwart, tussen arm en rijk. En ook botsingen tussen godsdiensten. Misschien zijn er zelfs nooit meer godsdienstbotsingen geweest dan vandaag. Fanatieke hindoes vervolgen en vermoorden moslims en christenen, voor moslims zijn alle niet-moslims ongelovigen, en daar blijft het in veel landen niet bij, en het traditioneel zo verdraagzame boeddhisme is in enkele landen moordend onverdraagzaam geworden.
Hoe vreselijk die eigen waarheid altijd al geweest is, zien we in de gruwelijke oorlogen, burgeroorlogen en godsdienstoorlogen door de eeuwen heen. Hoe diepgaand die eigen waarheid is, zien we in de eerste lezing: zelfs onder de eerste christenen waren er daardoor al botsingen. Joodse christenen eisten dat heidenen die christen wilden worden eerst jood werden, en pas dan christen. Zij waren er immers van overtuigd dat hun wetten eeuwig en onvervangbaar waren.
Hoe anders is Jezus. ‘Als iemand Mij liefheeft, zal hij mijn woord onderhouden; mijn Vader zal hem liefhebben en Wij zullen tot hem komen en verblijf bij hem nemen.’ En wat is Jezus’ woord onderhouden, en wat wil het zeggen dat Jezus en de Vader bij iemand verblijf nemen? Het antwoord is: liefde. Dat is het enige woord van Jezus’ boodschap, en het omschrijft ook heel mooi zijn Vader, want God is liefde. En dat Jezus, dat God onder ons verblijft: dat is waar we naar hunkeren. Daarvoor komen we elke week samen, daarvoor bidden we, daarvoor zoeken we steun bij elkaar: niet alleen dat God, dat Jezus onder ons zou verblijven, maar ook dat we zouden leven naar hun boodschap van liefde die automatisch naar vrede leidt.
Liefde en vrede: Jezus blijft er altijd op hameren, en om ons te helpen in ons hunkeren zal zijn Vader ons in zijn naam een Helper zenden: de heilige Geest die ons wakker zal houden en ons altijd opnieuw op de goede weg zal leiden. Dat heeft Hij ook gedaan met de ruziemakende eerste christenen. ‘De heilige Geest en wij hebben besloten’, zeggen de apostelen. Niet zij, maar de Geest van Jezus wijst de weg aan en dat is de weg van liefde en vrede.
‘Vrede laat Ik u na, mijn vrede geef Ik u’, zegt Jezus in dat verband heel uitdrukkelijk. Hij zegt dus niet: ‘Ik wens u vrede’, nee, Hij gééft vrede. En de vrede die Hij geeft is niet de vrede van de wereld, want die groeit niet uit liefde, maar uit berekening en uit angst voor oorlog en erger. Angst voor nog meer onenigheid, nog meer wreedheid, nog meer oorlog. Maar spijtig genoeg is zelfs die angst dikwijls niet aanwezig, en ontmenselijkt de ideologie, de eigen waarheid de mens zozeer dat hij geen enkele grens meer kent, dat hij alleen maar haat kan zaaien. We zien vandaag in de hele wereld hoe politici, fanatici, terroristen alleen dat nog kunnen en willen doen: haat en onrust zaaien, en hoe elkeen die anders durft denken en anders durft geloven dan zij het zwijgen wordt opgelegd, wat dat ook inhoudt.
Zusters en broeders, zoiets doen in naam van God, van Jezus, kan niet. ‘Als iemand Mij liefheeft, zal hij mijn woord onderhouden’, zegt Jezus. En zijn woord is liefde en vrede. Laten we ons altijd alleen aan dit woord houden en er ons ook voor inzetten. Amen.