- Eerste lezing: Deuteronomium 4, 1-2.6-8
- Evangelie: Marcus 7, 1-8.14-15.21-23
Zusters en broeders,
Volmaakt: dat is de kern van de lezingen van vandaag. Mozes zegt het letterlijk in de eerste lezing: ‘Geen enkel ander land heeft zulke volmaakte voorschriften en bepalingen als de wet die ik u geef’, zegt hij. En die wet is zo volmaakt omdat hij van God komt. Er mag dus door de mens niets aan toegevoegd worden, want de mens is niet volmaakt en kan dus ook niets volmaakts voortbrengen.
Zogezegde volmaaktheid: dat is waarop Jezus zo negatief reageert tegen de farizeeën en de schriftgeleerden. Ze zijn speciaal van Jeruzalem naar Kafarnaüm gekomen om Hem eens goed op zijn plaats te zetten, want ze houden helemaal niet van mannen die zo veraf van Jeruzalem profeteren. Toch vallen ze Jezus niet echt aan. Ze wijzen Hem er enkel op dat sommige van zijn leerlingen met ongewassen handen eten. Zoals altijd gaat Jezus niet in op die aanval – die er dus eigenlijk geen is - , maar keert Hij zich tegen de sprekers. Eigenlijk is dat merkwaardig, want Hij weet heel zeker ook dat hygiëne zeker bij het eten absoluut noodzakelijk is. Dat ondervinden we tot op vandaag. Niet voor niets is ‘handen goed en vaak wassen’ een van de basisregels voor de bestrijding van covid-19.
Maar in zijn reactie heeft Jezus het niet over hygiëne, wel over het feit dat die farizeeën en schriftgeleerden uit Jeruzalem ervan overtuigd zijn dat ze de volmaaktheid bereiken als ze zich houden aan de 613 geboden en verboden die in de loop der eeuwen de joodse wet geworden zijn. Maar die geboden en verboden zijn menselijke toevoegingen aan de wet van God. Ze brengen de mens dus niet dichter bij God. Het zijn immers niets meer dan menselijke regeltjes die niets betekenen tegenover de ene wet die Jezus in naam van God voorhoudt, en die alle andere wetten overstijgt: Bemin God bovenal, en hou evenveel van je naaste als van jezelf. En beminnen, houden van is geen verzameling van geboden en verboden, maar is een doe-woord. Dat is dus wat Jezus aan de farizeeën en schriftgeleerden verwijt: ze denken dat ze volmaakt zijn omdat ze zich aan mensenwetten houden, maar het goddelijke gebod van liefde en vrede is voor hen geen doe-woord. En waartoe dat leidt, blijkt uit de vreselijke dingen die Jezus opsomt: ontucht, diefstal, moord, hebzucht, bedrog, afgunst, godslastering en nog zoveel meer van die dingen die zover van volmaaktheid verwijderd zijn dat ze zelfs niet in de buurt komen van onvolmaaktheid.
Volmaakt en onvolmaakt hebben altijd al een belangrijke rol gespeeld in het mensenleven, en ze doen dat ook vandaag. Het is 29 augustus, dus over een paar dagen begint het nieuwe schooljaar. Opnieuw zullen velen in de zoektocht naar opvang, begrip, inzet, geduld, respect, zorg en zoveel andere positieve dingen met onvolmaaktheid geconfronteerd worden. Want sommigen zullen vruchteloos zoeken naar vriendschap, anderen hebben niet de juiste kleur of spreken niet de juiste taal. Weer anderen zullen niets of weinig in hun brooddoos vinden, zullen niet kunnen deelnemen aan evenementen, zullen niet eens hun schoolboeken kunnen betalen. En het zijn niet alleen leerlingen die zullen opkijken naar een berg van onvolmaaktheid, ook leerkrachten kunnen getroffen worden. Misschien zijn sommigen nog niet hersteld van de burn-out van vorig jaar, twijfelen ze aan hun eigen inzet of aan hun motivatie en zien ze op tegen een berg van onvolmaaktheid die hun weg belemmert.
Zusters en broeders, Mozes spreekt over de volmaakte wet die van God komt, Jezus vraagt om niet te leven naar menselijke geboden en verboden, maar naar de goddelijke wet van liefde en vrede, niet alleen in woorden, maar ook in daden, want houden van is een doe-woord. Laten we ons daarvoor inzetten, zeker als we te maken krijgen met mensen die net als wij op zoek zijn naar volmaaktheid, maar die geconfronteerd worden met een berg van onvolmaaktheid. Laat ons hart dus niet barsten van negatieve eigenschappen, maar van liefde, vrede, vreugde, gerechtigheid, trouw en zoveel andere dingen die ons leiden op de weg van en naar God, niet alleen voor ons, maar ook voor onze medemensen. Amen.