- Eerste lezing: Jesaja 35, 4-7a
- Evangelie: Marcus 7, 31-37
Zusters en broeders,
In 2015 publiceerde paus Franciscus de encycliek Laudato si. Die titel komt uit het Loflied van de Schepping dat Franciscus van Assisi in 1225 enkele maanden voor zijn dood schreef. Laudato si, Geprezen zijt Gij, Heer, om broeder zon, om zuster maan en de sterren, om het water en het vuur, om de wind, om heel de aarde. Die aarde moeten we waarderen en beschermen, zegt paus Franciscus in zijn encycliek, en daaraan wordt vandaag, zoals elk jaar op de eerste zondag van september, speciaal aandacht besteed. Daarom heet deze dag Scheppingszondag. Maar het blijft daar niet bij, want al op 1 september was het Werelddag van gebed voor de zorg voor de Schepping, en op die dag begon ook de Scheppingsperiode die doorloopt tot 4 oktober.
Scheppingszondag, Werelddag van gebed voor de Schepping, Scheppingsperiode: nooit eerder kreeg de aarde meer aandacht dan vandaag, en dat zeker niet alleen in de kerk. Want we moeten de radio of de tv maar aanzetten, en we horen en zien dat corona en terroristisch fanatisme niet de enige problemen zijn die de wereld teisteren. Tientallen landen werden of worden door vreselijke overstromingen geteisterd. Maanden durende bosbranden vernietigen wereldwijd miljoenen hectaren oerwoud. Vreselijke hittegolven, tornado’s en tropische stormen treffen verschillende werelddelen en vernietigen hele dorpen en halve steden. Het ijs aan de Noordpool en in Groenland smelt aan een onrustwekkend tempo.
En we kunnen die opsomming nog heel wat aandikken, want de aarde wordt door allerlei rampen geteisterd. De schuld daarvan ligt bij de mens, die door zijn grenzeloze jacht op rijkdom en bezit de temperatuur al even grenzeloos doet stijgen, waardoor het klimaat en alles wat daarmee samenhangt zijn normale weg kwijtraakt. ‘Code rood voor de mensheid’, zo bestempelt de secretaris-generaal van de Verenigde Naties de situatie. De mensheid moet haar houding dringend veranderen, moet dus dringend veel meer respect hebben voor de schepping. Want doet ze dat niet, dan zullen de gevolgen catastrofaal zijn voor de aarde en voor miljoenen mensen die getroffen worden door angstaanjagende milieurampen. En al even verontrustend is het feit dat heel veel mensen er zeker van zijn dat er helemaal geen problemen zijn. Al die berichten en vooruitzichten vinden ze flauwe kul en pure fantasie van zogezegde wetenschappers en politici die alleen maar uit zijn op aandacht voor zichzelf.
Die ontkenners lijken wel volgelingen van de doofstomme in het evangelie. Die lijkt er immers ook van overtuigd dat hij helemaal geen problemen heeft, anders zou hij wel zelf naar Jezus gekomen zijn om hulp te vragen. Maar dat heeft hij niet gedaan, dus moesten anderen hem brengen. Mocht hij vandaag leven, dan zouden corona en de opwarming van de aarde ook voor hem heel waarschijnlijk ziekelijke fantasie zijn van zogezegde wetenschappers. Het is dus zeker niet toevallig dat Jezus tegen hem zegt: ‘Effeta, Ga open’, en dat zegt Hij ook tegen ons. ‘Ga open, zodat je hoort, ziet en handelt. Ontken de problemen niet. Problemen die je zelf hebt, in je relatie, met je medemensen, op je werk, maar ook in het milieu en de natuur, en doe er iets aan. Zeg niet: Het zijn mijn zaken niet, want als je mijn volgeling wilt zijn, kan en mag je nooit onverschillig zijn tegenover problemen. Altijd moet je je inzetten voor het goede in alles. Ga dus open.’ Dat zegt Jezus tegen ons, net als tegen die doofstomme.
Zusters en broeders, ‘Alles begon met God: het water en het licht en de mens en het vuur en de liefde: het begon met God’: zo zingen we in een van onze mooie liederen. De aarde, het licht, het vuur, de liefde: het was allemaal zo mooi in het Aards Paradijs. Laten we ons dus inspannen dat het even mooi zou blijven als God het geschapen heeft. En dat kan alleen als de liefde voor zijn schepping ons zou leiden in onze relatie met elkaar, met onze medemensen en met heel de schepping. Dan zouden we ook dat andere lied kunnen zingen, dat helemaal aansluit bij de eerste lezing. Het lied over de steppe die zal bloeien, die zal lachen en juichen, omdat de ogen van de blinde weer opengaan, de lamme weer springt als een hert en de rivieren ontspringen in de woestijn. Laat deze Scheppingszondag dus de start zijn van onze zoektocht naar het Aards Paradijs dat God ons in bruikleen heeft gegeven, en waar we met zijn allen verantwoordelijk voor zijn. Laten we dus zien wat we kunnen doen om de ellende te bedwingen die het Paradijs bedreigt. Want alles begon met God. Laten we het dus zo houden. Amen.