- Eerste lezing: Jesaja 9, 1-3.5-6
- Evangelie: Lucas 2, 1-14
Zusters en broeders,
Met Kerstmis vieren we de geboorte van Jezus, maar wat verandert die geboorte in de wereld? Ogenschijnlijk niets, want vandaag zien we precies hetzelfde als gisteren. We zien dus dezelfde goede, maar ook dezelfde kwade dingen. We zien de groeiende bezorgdheid om het milieu en het klimaat, de inzet van ontelbaar veel wetenschappers en vrijwilligers in de strijd tegen de covidpandemie, de groeiende strijd voor gelijke rechten voor mannen en vrouwen, de wereldwijd groeiende organisaties op zoek naar een betere wereld voor iedereen en op elk gebied. Maar we zien ook het groeiend geweld tussen sommige volkeren en etnische groepen, de groeiende vijandschap tussen links en rechts in de politiek, de groeiende ellende in veel Afrikaanse, Aziatische en Zuid-Amerikaanse landen, de groeiende machtswellust van zoveel politici, de mishandeling van vrouwen en kinderen, de groeiende armoede van miljoenen armen, miljoenen vluchtelingen zonder huis of thuis. Nee, Kerstmis, de geboorte van Jezus, heeft niets veranderd in de wereld. Heeft het in ons wel iets veranderd? Zijn wij anders dan gisteren? Zijn wij betere mensen geworden? Zijn wij gelukkiger? Zijn al onze problemen opgelost? Ik laat het antwoord aan u over.
Maar hoe de situatie in de wereld of voor onszelf ook is, vandaag vieren we dat Jezus mens is geworden en dat Hij ons over God is komen vertellen. God die naar ons toekomt, wie we ook zijn, wat we ook doen, waar we ook wonen, want door Jezus’ menswording is God in ieder van ons komen wonen. Dat is dus wat er veranderd is bij en door de geboorte van Jezus: dat God in alle mensen is komen wonen. Hij laat ons nooit alleen, waar we ons ook bevinden: in een gezin, op straat, alleen, in een klooster, in een gevangenis, gelijk waar. Hij woont in ieder van ons om ons mens zijn te verruimen, zodat we Hem altijd kunnen ontdekken in onszelf, maar ook in onze medemensen kortbij en veraf. En zo verdrijven we de duisternis in onszelf en in de anderen: door Gods liefde te zien in onszelf en in onze medemensen. Dat is wat Kerstmis is: dat God in ons, in alle mensen is komen wonen.
En God in ons geeft ons natuurlijk geen vrijgeleide voor egoïsme, geldzucht, eigenbelang. Door Jezus vertelt Hij ons over liefde en schenkt Hij ons hoop. Dat kunnen wij ook doen: liefde en hoop schenken aan onszelf en aan onze medemensen, want God is met ons. En Hij laat ons vandaag zien hoe we liefde en hoop kunnen schenken. Immers, Hij is niet met macht en kracht, met rijkdom en pracht naar ons is gekomen, maar als een zwak kind dat niet geboren wordt in een paleis, zelfs niet in een eenvoudig huis, maar in een stal, want er was geen plaats in de herberg. Niets wijst dus op macht en op pracht, alles wijst op mens zijn zoals wij. En ook op weerloosheid, even weerloos als een kind, als een vluchteling, als een mens in nood, als een vreemde die niet meetelt. Zoals Maria niet meetelde, want er was geen plaats in de herberg, zij was niets meer dan een vreemdeling, misschien zelfs een vluchteling op zoek naar hulp. Want dat is de keiharde werkelijkheid van Kerstmis in zoveel landen en op zoveel plaatsen: er was en er is geen plaats voor de geboorte van God, zoals er bij de machtigen trouwens nooit plaats is geweest voor Jezus. Is er bij en in ons wel plaats voor Hem, zodat wij zijn liefde en zijn hoop delen met onze medemensen?
Zusters en broeders, Kerstmis is een feest met heel verschillende lagen. Het is het feest van de geboorte van het goddelijke kind, niet in een paleis, maar in een stal. Maar het is ook het feest dat God in ieder van ons is komen wonen, en zijn liefde en hoop in ons tot leven heeft gewekt. Liefde voor onze medemensen, hoop voor mensen in nood. En natuurlijk ook liefde voor ons gezin, onze familie, met wie we wellicht samen aan tafel zullen zitten of al gezeten hebben. Maar Kerstmis moet veel meer zijn dan samen feestelijk tafelen. Kerstmis moet ook liefde zijn voor mensen in nood, want ook in hen woont God. En Kerstmis moet ook dankbaarheid zijn, omdat God in alle mensen is komen wonen. Ik wens ons allen een zalig Kerstfeest toe. Amen.