- Eerste lezing: Genesis 14, 18-20
- Evangelie: Lucas 9, 11b-17
Zusters en broeders,
Vandaag vieren we Sacramentsdag. Eigenlijk is dat de feestdag van de zeven sacramenten, waarvan de meeste ons christelijk leven bepalen. Dat begint met het doopsel, het eerste sacrament dat we ontvangen. Later ontvangen we het vormsel, en de eucharistie vieren we elke week. Vroeger spraken we van de biecht, nu heet dat verzoening, maar dat sacrament lijkt een beetje in de vergeethoek beland te zijn. Zijn we er ons misschien onvoldoende van bewust dat we soms dingen uitspoken die botsen met Jezus’ gebod van liefde, vrede en gerechtigheid? Ook het volgende sacrament, het huwelijk, is minder verspreid van vroeger. Vandaag leven koppels immers dikwijls gewoon samen, en zijn er ook heel wat nieuwe soorten relaties waar niet direct aan een huwelijk gedacht wordt. Ook de ziekenzalving lijkt minder verspreid dan vroeger. En ten slotte is er de wijding, en dat is een sacrament dat alleen priesters en diakens ontvangen.
Misschien is het goed de zeven sacramenten nog eens op een rijtje te zetten. Het gaat dus om het doopsel, het vormsel, de heilige eucharistie, de biecht of de verzoening, het huwelijk, de ziekenzalving en de wijding.
In de viering van vandaag ligt de nadruk volledig op het sacrament van de eucharistie. Dat merk je in de lezingen. In de eerste lezing biedt de priester-koning Melchisedek als teken van vrede en gastvrijheid brood en wijn aan Abraham aan. In tweede lezing herkennen we de woorden die we tijdens de consecratie horen. Ze komen uit de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs. En in het evangelie vertelt Lucas het verhaal van de broodvermenigvuldiging, waarbij Jezus direct aansluit bij zijn woorden die we in de tweede lezing hoorden. ‘Doe dit om Mij te gedenken’, zei Hij toen. En nu zegt Hij: ‘Geef gij hun maar te eten.’
En hiermee wordt de diepgang van de wekelijkse viering geformuleerd. ‘Doe dit om Mij te gedenken’ betekent niet: Blijf naar de heilige mis komen’, maar ‘Blijf breken en delen.’ Want dat deed Jezus, en Hij vraagt ons dat ook te doen. Hij brak altijd met zichzelf en zijn eigen gemak om zich aan anderen te geven Aan rijken en armen, zieken en gezonden, farizeeën en tollenaars, vrienden en vijanden: voor allen had Hij aandacht, en Hij vroeg daar nooit iets voor in de plaats. Breken en delen, dat is wat Hij deed en alleen als we dat ook doen, gedenken we Hem. Want Hem gedenken betekent zijn weg gaan van liefde, vrede en gerechtigheid voor alle mensen.
Dat vraagt Hij in het evangelie ook aan zijn apostelen. Zo’n vijfduizend mannen zijn Hem tot in de woestijn gevolgd, om te luisteren naar zijn Boodschap van liefde en vrede, en tegen de avond krijgen ze honger. Maar hoe geef je hun te eten? Praktijkgericht als ze als vissers zijn, stellen de apostelen voor hen naar de omliggende dorpen te sturen, waar ze eten kunnen kopen en ook kunnen overnachten. Waarop Jezus reageert: ‘Geef gij hun maar te eten.’ Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, vinden de apostelen, want ze hebben niet meer dan vijf broden en twee vissen.
Vijf broden en twee vissen voor vijfduizend hongerige mannen: menselijk gezien kan dat niet. Maar Jezus laat zien dat er met heel weinig toch heel veel gedaan kan worden, onder voorwaarde dat je het in Gods handen legt. Dus ‘nam Hij de vijf broden en twee vissen, sloeg de ogen ten hemel, sprak er de zegen uit over uit, brak ze en gaf ze aan zijn leerlingen’, die ze onder de menigte moesten verdelen.
En zo zien we wat breken en delen letterlijk kan betekenen, en zien we ook wat Jezus bedoelt wanneer Hij zegt: ‘Doe dit om Mij te gedenken.’ Dat is de diepgang van de eucharistie: geen grote, woorden, geen geroep en geschreeuw, geen haastig wachten op het einde van de viering, maar luisteren naar Jezus’ woorden, en zijn daden van liefdevol breken en delen tot de onze maken in heel ons doen en denken.
Zusters en broeders, als we Sacramentsdag echt willen vieren, moeten we er echt werk van maken, zodat de viering meer is dan bidden en zingen, maar dat ze daden wordt in Jezus’ naam. Amen.