- Eerste lezing: Sefanja 3, 14-18a
- Evangelie: Lucas 3, 10-18
Zusters en broeders,
‘Wat moeten wij doen?’ Dat is de vraag die veel mensen aan Johannes de Doper stellen: mensen die niet bij naam genoemd worden, maar ook tollenaars - dus belastingambtenaren -, en zelfs soldaten. Opvallend is dat Johannes tegen niemand zegt dat hij of zij van beroep moet veranderen. Wat ze wel moeten doen is eerlijk zijn, respect hebben voor hun medemensen, tevreden zijn met wat ze hebben, hun macht niet misbruiken en hun teveel met anderen delen.
‘Wat moeten wij doen?’ is een vraag die ook wij kunnen stellen, en ook tegen ons zal Johannes niet zeggen dat we van beroep moeten veranderen. Want wie de vraag ook stelt, of dat nu ondernemers, arbeiders, priesters, leraren, politici, gepensioneerden, mannen of vrouwen, jongeren of ouderen zijn, Johannes zal antwoorden: ‘Wees eerlijk en tevreden met wat je bezit, heb respect voor je medemensen, misbruik je macht niet, deel met anderen.’ Wat een droom van een wereld zou het zijn als alle mensen zouden doen wat Johannes zegt.
Een droom van een wereld: we zingen er zelfs een mooi lied over. ‘Ik had een droom van een wereld’, zingen we, en zowel in de strofen als in het refrein komt altijd terug dat we samen aan die wereld bouwen. De werkelijkheid leert ons echter dat er in heel veel landen helemaal geen sprake is van ‘samen’, integendeel, ‘samen’ is zelfs verboden, want alleen de machthebber en zijn corrupte aanhang telt. In zulke landen komt de boodschap van Johannes dus direct in botsing met het regime, maar ze botst niet alleen daar. Ze komt immers ook vaak in botsing met de mens als dusdanig, dus ook met ons. De mens die vooral denkt aan zichzelf, aan zijn eigen dromen en zijn eigen verlangens. Johannes weet dat hij niet sterk genoeg is om de mens echt te veranderen. Daarom verwijst hij naar iemand die sterker is dan hij. Iemand die ‘u zal dopen met de Heilige Geest en met vuur,’ zegt hij.
Die Heilige Geest zal de mens de kracht geven om vol hartstocht en vol vuur de weg te gaan die leidt naar een droom van een wereld. Een wereld dus van liefde, vrede, gerechtigheid. Een wereld zoals Johannes die voorhoudt. Een wereld waar ook de advent ons naartoe leidt. Advent is immers veel meer dan uitzien naar de geboorte van het Kerstekind, het is ook verlangen om de weg te gaan die dat Kind, die Jezus is gegaan: de weg van breken en delen. ‘Wie twee stel kleren heeft, moet delen met wie er geen heeft, en wie eten heeft, moet hetzelfde doen,’ zegt Johannes, en Jezus zegt. ‘Heb uw naaste lief zoals uzelf.’
Ook daar wijst advent ons op, vandaag nog uitdrukkelijker dan anders, want het is de derde zondag van de advent, en dat is de dag van Welzijnszorg. En wat is Welzijnszorg anders dan de zorg voor het welzijn van anderen. Ook dit jaar gaat de aandacht daarbij uit naar de onleefbaarheid van vreselijk veel woningen. Al zoveel jaren beloven de regeringen massaal veel betaalbare sociale woningen te bouwen, maar de werkelijkheid is anders: tienduizenden mensen hokken in woningen die naam onwaardig, maar ze kunnen zich niets beters veroorloven, want ze zijn arm. Dat is trouwens het eeuwige probleem, ook in het rijke Vlaanderen: armoede. Meer dan 600.000 Vlamingen leeft onder de armoedegrens, en daar verandert al tientallen jaren niets aan, ondanks de dure beloften van zoveel politici. Precies voor die vele armen zet Welzijnszorg zich in, zodat ook zij ten minste een leefbare woning zouden hebben.
Wellicht wonen wij allen die hier samen zijn in zo een leefbare woning. Misschien kunnen we ons zelfs niet eens voorstellen wat onleefbaar inhoudt, want dat is heel veel. Kapotte daken, afbrokkelende, vochtige en beschimmelde muren, onveilige elektriciteit, wankele, zelfs gevaarlijke trappen, lekkende waterleiding en waterafvoer, ramen vol windgaten, onmogelijk te verwarmen plaatsen. Kortom, een onleefbaar krot, waarvoor heel dikwijls toch veel huur moet betaald worden.
Zusters en broeders, we mogen niet aanvaarden dat veel van onze medemensen dit moeten ondergaan. En door de coronacrisis wordt die veelheid alleen maar erger, niet alleen bij ons, maar overal. Immers, wereldwijd worden vooral de armen getroffen door de gevolgen van de pandemie, waardoor het aantal mensen dat echt doodarm is de voorbije twee jaar met miljoenen is toegenomen. Laten we Welzijnszorg dus vol gloed steunen, niet alleen in woorden, maar ook in daden die zich straks kunnen uiten in de omhaling, zodat we samen meebouwen aan een droom van een wereld voor alle mensen. Een wereld zoals God die bij zijn schepping echt heeft gedroomd. Amen.