- Eerste lezing: Handelingen 10, 25-26.34-35.44-48
- Evangelie: Johannes 15, 9-17
Zusters en broeders,
Twee weken geleden zei Jezus dat Hij de goede herder is die zijn leven wijdt aan het welzijn van zijn schapen. Vorige week zei Hij dat Hij de ware wijnstok is en wij de ranken die zonder Hem geen vruchten kunnen dragen. En vandaag vertelt Hij over de kern van zijn boodschap: dat is de liefde. ‘Zoals de Vader Mij heeft liefgehad, zo heb Ik u liefgehad. Blijf in mijn liefde.’ Die opdracht blijft Hij in dat korte evangelie herhalen. ‘Dit is mijn gebod: dat gij elkaar liefhebt.’
Maar een gebod is dat natuurlijk niet. Je kunt immers niet op bevel iemand graag zien. We weten allen dat liefde een gevoel is dat zich uit in daden. Je kunt niet zeggen tegen iemand: ‘Ik hou van u, ik zie u graag’, maar helemaal niets doen voor die persoon. Niet verdraagzaam zijn, niet luisteren, niet helpen, niet samen denken … als je dat en zoveel andere dingen niet doet, hou je niet echt van iemand anders.
Hoezeer liefde de kern is van ons geloof, zien we al in de eerste lezing. Een Romeinse legerofficier heeft aan Petrus gevraagd hem op te zoeken. Die is er verbaasd over dat ook niet-joden zich tot het christendom geroepen kunnen voelen. ‘Nu besef ik pas goed dat God geen onderscheid maakt tussen mensen, maar dat Hij zich het lot aantrekt van iedereen, uit welk volk dan ook,’ zegt hij. Hij beseft dus dat God liefde is, alleen maar liefde. Geen keiharde geboden, geen eisen, geen oordelen, maar liefde. We kunnen ons dat wellicht moeilijk voorstellen, want onze liefde hangt meestal samen met ons gezin, onze familie, onze vrienden en kennissen, onze voorkeuren, maar die liefde moet wederzijds zijn, want anders werkt ze niet. Bij God is die eis er niet. Hij heeft altijd lief, Hij heeft alle mensen lief, ook de mensen die wij niet lief hebben.
Die liefde heeft ook Jezus laten zien, niet alleen in woorden, maar ook in daden. Liefde zonder daden is immers dood. Dus raakt Hij melaatsen aan, heeft Hij begrip voor een overspelige vrouw, geneest Hij lammen en andere zieken, zit Hij aan tafel met zondaars en tollenaars. Hij is er dus echt voor iedereen, want net als zijn Vader in de hemel is hij liefde.
Kende Hij dan nooit zwakke momenten? Jawel, toen Hij het slachtoffer was van haat en wreedheid. ‘Laat deze beker aan Mij voorbijgaan’, vroeg Hij aan zijn Vader in de hemel. En op het kruis bad Hij wanhopig: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten?’ Maar zijn wanhoop werd geen woede en geen wrok. Integendeel, Hij gaf de Geest. Met andere woorden, Hij gaf de wereld zijn Geest van liefde en vrede.
En daarmee weten we waartoe we geroepen zijn: tot liefde. Niet tot puur menselijke liefde die rust op gevoelens, maar tot daadkrachtige liefde. Liefde die zich omzet in daden van inzet, van begrip, van aanvaarden, van openheid en eerlijkheid. Daartoe worden wij geroepen en daartoe wordt ook onze Kerk geroepen. We weten dat die roeping niet altijd ingevolgd wordt. Onze Kerk wil maar niet leven in deze tijd, aanvaardt niet dat mensen anders geaard kunnen zijn, andere meningen, andere houdingen en andere manieren van leven en samenleven kunnen koesteren dan honderd jaar geleden. Onze Kerk oordeelt en veroordeelt dus maar, wat Jezus, wat God niet doet. Ook wijzelf staan zeker niet altijd open voor liefde en vrede met al onze medemensen. We leven trouwens in een tijd die liefhebben niet makkelijker maakt: door oorlogen, corruptie, polarisatie en haatzaaiers die profiteren van de onzekerheid van onze tijd..
Zusters en broeders, Jezus zegt – en dat is niet voor de eerste keer: ‘Er is geen grotere liefde dan je leven geven voor je vrienden.’ Hij heeft dat inderdaad gedaan, maar moeten wij dat ook doen? Nee, dat moeten we niet doen. Wat we wel moeten doen is proberen ons doen en denken te wijden aan onze medemensen. Echt aandacht hebben voor hen, zeker voor mensen in nood, want wij zijn misschien de enigen die naar hen willen luisteren. Aandacht hebben voor ouderen, voor zieken, voor eenzamen, voor mensen die geen uitweg meer zien, die echt hulp nodig hebben. Want zo is de liefde die God, die Jezus bedoelt: geen woorden, geen gevoelens, maar daden. Laten we dus proberen goede herders te zijn, en laten we ook proberen goede ranken te zijn aan de wijnstok van Jezus’ liefde en vrede. Amen.