- Eerste lezing: 1 Samuel 3, 3b-10.19
- Evangelie:Johannes 1, 35-42
Zusters en broeders,
‘Roepingendag’, dat lijkt het vandaag te zijn. Samuel in de eerste lezing, en Johannes, Andreas en Petrus in het evangelie worden inderdaad alle vier geroepen. Driemaal hoort Samuel zijn naam, maar pas als de priester Eli hem zegt dat het de Heer is die hem roept, antwoordt hij: ‘Spreek, Heer, uw dienaar luistert.’ In het evangelie ziet Johannes de Doper Jezus voorbijgaan, en hij noemt Hem ‘het Lam Gods’. De leerlingen die bij hem zijn, volgen Jezus onmiddellijk. De dag voordien had hij Jezus ook al gezien, en toen noemde hij Hem ‘het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt.’
En die zonden van de wereld, dat is het kwaad in de wereld. We kennen het vreselijke kwaad van IS, Al Quaeda, Boko Haram, Taliban, Al Shabaab en zoveel andere moslimgroepen die de naam van God misbruiken om hun gruwelijke misdaden te verantwoorden. Maar er is ook ander kwaad. In tientallen landen zijn er machthebbers die te allen prijze aan de macht blijven, die tegenstanders opsluiten, martelen en vermoorden, en die alleen corruptie kennen. Dikwijls worden ze daarbij gesteund door rijken en machtigen, die de kleinen en de armen mee helpen onderdrukken en uitbuiten.
Machtsmisbruik, geweld, vernietiging, onderdrukking en haat: we horen er elke dag over, we zien het op tv en lezen het in de krant. Maar het blijft daar helemaal niet bij, want er is ook het kwaad van diefstal, egoïsme, ruzie, haat en we kunnen nog wel even doorgaan, ook voor onszelf. Want zijn wijzelf volledig vrij zonde en kwaad? Zijn we bijvoorbeeld altijd eerlijk, ook als het om belastingen gaat? Zijn wij nooit egoïstisch en hebzuchtig? En ook nooit jaloers? Roddelen wij nooit over andere mensen en breken wij nooit iemand af? En als we op het internet en op Facebook zijn, zijn we dan altijd mensvriendelijk, of twitteren we er maar op los ten koste van anderen? Verstaan we wel goed wat Johannes de Doper bedoelt wanneer Hij zegt dat Jezus het Lam Gods is dat de zonden van de wereld wegneemt? Misschien denken we daarbij dat we kunnen uitspoken wat we willen, omdat Jezus het kwaad toch wegneemt. Maar zo is het natuurlijk niet. Jezus neemt de zonden van de wereld pas weg als alle mensen leven naar zijn enige gebod. Alleen dan zijn er geen zonden meer. Je kent dat gebod: ‘Bemin God bovenal, en bemin je naaste zoals jezelf.’ Als je leeft naar dat gebod, doe je inderdaad niemand meer kwaad. Dan lieg en bedrieg je ook nooit meer, dan ben je niet corrupt en egoïstisch, dan weet je niet eens meer wat geweld en uitbuiting is. Maar alleen als alle mensen naar dat gebod leven, heeft het Lam Gods inderdaad alle zonden van de wereld weggenomen.
Zusters en broeders, roepingenzondag, dat is het vandaag ook voor ons, en de vraag is hoe wij daarop reageren. Zeggen wij, net als Samuel: ‘Spreek, Heer, uw dienaar luistert.’ En beseffen we dat God de Heer tot ons spreekt door de kreet om hulp van armen en zwakken. Door de smeekbede van hen die hongeren naar gerechtigheid. Door de bede van hen die gevangen zitten in onzekerheid en twijfel. Door de radeloosheid van vreemdelingen en vreemden die geen uitweg meer zien. Door hen spreekt God de Heer tot ons, Hij vraagt om onze hulp, en Hij voegt eraan toe: ‘Wat ge gedaan hebt voor de geringsten van mijn broeders en zusters, hebt gij voor Mij gedaan.’
Het zou goed zijn als we daarover zouden nadenken. Eén januari is al een beetje voorbij, ik weet het, maar misschien zijn we nog volop bezig met goede voornemens. En misschien zou het goed zijn als die voornemens eens iets anders waren dan ‘ik ga stoppen met roken, ik ga minder drinken, ik ga meer bewegen, ik ga geen ruzie meer maken’ en meer van die voornemens waar we spijtig genoeg dikwijls niet veel van terechtbrengen. Dus kunnen we beter op zoek gaan naar een ander goed voornemen. Het zou geweldig zijn als dat was: ‘Spreek, Heer, uw dienaar luistert.’ En het zou nog geweldiger zijn als we dat ook zouden doen. Als we dus echt zouden luisteren naar de Heer. Want dan zouden we ook echt leven naar dat ene gebod van Jezus, en kon Hij de zonden van de wereld wegnemen, in elk geval van onze wereld. Wat een gelukkig, gezond en voorspoedig 2018 zou dat worden! Ik wens het ons allen toe. Amen.