“Het volk dat ronddwaalt in het donker, ziet een helder licht. Over hen die wonen in een land vol duisternis gaat een stralend licht op. Want een kind wordt geboren, een zoon wordt ons gegeven. De heerschappij rust op zijn schouders; men noemt hem wonder van beleid, goddelijke held, vader voor eeuwig, vredevorst.” Die jubelende woorden van Jesaja, geschreven in de donkere dagen dat het volk van Galilea in ballingschap werd weggesleept, vinden hun echo in de vreugdekreet van Lucas: “Ik verkondig u een vreugdevolle boodschap die bestemd is voor heel het volk. Heden is u een Redder geboren, Christus de Heer.”
Heerlijke, plechtige woorden zijn dat waarmee de geboorte van onze Verlosser, en meteen ook van ons geloof, wordt aangekondigd. Woorden die ook passen om het belangrijkste gebeuren uit de wereldgeschiedenis aan te kondigen. Want dat is de geboorte van Jezus inderdaad: het belangrijkste gebeuren uit de wereldgeschiedenis. God die als mens onder de mensen komt wonen. Wat kan er belangrijker zijn! Maar als we er even blijven bij stilstaan: wat blijft ervan over in deze wereld en in de werkelijkheid van elke dag? Wat betekent Kerstmis voor ons en wat betekent Kerstmis voor miljoenen anderen?
Ik denk dat Kerstmis de weg is gegaan van alle andere christelijke momenten. Als we de kalender overlopen, dan zien we dat het burgerlijke jaar dat over een week begint in grote trekken de liturgische kalender volgt. Het schooljaar leeft op het ritme van Allerheiligen, Kerstmis, Aswoensdag en Pasen, en alle andere liturgische hoogdagen zijn vrije dagen voor iedereen. Maar wat is er gebeurd? Allerheiligen wordt verdrongen door Halloween, en de Allerheiligenvakantie werd omgedoopt tot herfstvakantie. Aswoensdag is niet meer het begin van de vasten, maar de start van een wekenlange carnavalsstoet, van fuiven en feesten zonder eind. Rond Pasen worden we om de oren geslagen met de paashaas, die zelfs die heerlijke paasklokken verdreven heeft, en Kerstmis is het feest geworden van de kerstman. Je ziet hem aan de huizen hangen, gereed om langs het venster binnen te komen. Of probeert hij net buiten te geraken? Wie zal het zeggen. En over al dat wegglijden heen wordt een ziekmakende commerciële saus uitgegoten, waarbij onnoemelijk veel geld wordt uitgegeven aan dingen die niemand nodig heeft en die eigenlijk ook niemand wil.
Kerstmis is niet ontsnapt aan dit proces van commercialiseren van wat gewijd en heilig is. De schreeuwende verlichting van winkels, straten en pleinen, de kabouters, de hertjes en de koetsen aan huizen en in voortuintjes, de miljoenen flikkerlampjes in bomen en heesters … het kan niet op. Waarbij je wellicht kunt bedenken: hoe meer Kerstmis in winkels, straten en tuinen, hoe minder Kerstmis in de huizen en in het hart van de mensen.
Zusters en broeders, laat Kerstmis voor ons zijn en blijven wat het is: de verjaardag van de geboorte van Jezus, de vreugde omdat God onder ons heeft willen komen, als mens onder de mensen. Het geluk dat Hij zijn schepping zozeer liefheeft, dat Hij zijn Zoon heeft gezonden om ons het leven voor te leven dat Hij met ons voorheeft. En dat is geen leven van platte commerce, wel een leven van liefde, vrede en gerechtigheid.
Dat is het wat ik u en mezelf toewens: dat Kerstmis is een feest van vrede, liefde en gerechtigheid. Een feest dat we elke dag opnieuw willen vieren. En vooral een feest dat we elke dag opnieuw willen waar maken in ons eigen leven en in dat van anderen. Amen.