- Eerste lezing: Jeremia 1, 4-5.17-19
- Evangelie: Lucas 4, 21-30
Zusters en broeders,
Voortgaand op de lezingen zou je van roepingenzondag kunnen spreken. In de eerste lezing zegt Jeremia dat hij nog voor zijn geboorte door God de Heer was geroepen om profeet te zijn, en in het evangelie weet Jezus zich door zijn Vader in de hemel geroepen om ook in zijn eigen dorp de Blijde Boodschap te verkondigen. In beide gevallen wordt duidelijk dat profeet zijn geen gemakkelijk opgave is. Jeremia was bekend om zijn vermaningen en zijn klaagzangen, en dat werd hem niet in dank afgenomen. Volgens de overlevering werd hij zelfs dood gestenigd door zijn landgenoten, omdat die zijn vermaningen echt niet meer konden aanhoren. En dat Jezus in Nazareth niet op veel sympathie kon rekenen, hoorden we in het evangelie. Zijn dorpsgenoten wilden Hem zelfs vermoorden door Hem een steile afgrond in te stoten, maar dat lukte niet.
Profeet zijn is dus niet gemakkelijk, zoveel is duidelijk. En eigenlijk werden Jeremia en Jezus om dezelfde reden vervolgd: ze verkondigden een boodschap die het volk niet wilde horen. Jeremia klaagde en vermaande te veel, en Jezus zei in zijn dorp dat het Schriftwoord met Hem in vervulling was gegaan, maar anders dan in Kafarnaüm verrichtte Hij daarbij geen genezingen. Hij koos dus niet voor ‘eigen volk eerst,’ en zo’n Messias moesten zijn dorpsgenoten niet hebben. Hun vijandige houding is trouwens een keiharde voorafbeelding van wat Jezus in Jeruzalem te wachten staat, maar daar worden de moordplannen van zijn tegenstanders wel in daden omgezet.
Profeet zijn van God de Heer, alleen zijn Woord verkondigen is dus een moeilijke weg, want het is een Boodschap die heel dikwijls tegen de stroom op roeit. De stroom van de ideologie van de machthebbers, de stroom van zovelen die alleen aan zichzelf willen denken en alleen voor zichzelf willen leven. De stroom van het nationalisme en het eigen groot gelijk. We zien vandaag in zoveel landen, zelfs in Europa, dat machthebbers geen enkele tegenstand meer dulden. Zij zijn profeten van machtsmisbruik, van leugen en bedrog, van corruptie en polarisatie. Ze voeren een niet aflatende strijd tegen de vrije pers en tegen eerlijke rechtspraak, ze vergiftigen het land in voor- en tegenstanders, in meerderheid en minderheid, in eigen volk eerst en vreemdelingen. Ze zaaien geen liefde, maar haat.
Zulke profeten en zulke ideologieën gaan uiteraard direct in tegen God, want God is liefde, en Hij vraagt aan zijn kinderen dat ze dat ook zouden zijn. Ze zijn immers geschapen naar zijn beeld en gelijkenis. Liefde zou dus onze levenshouding moeten zijn. Liefde, respect, zorg, begrip en inzet voor onze medemensen en voor de hele schepping, voor de natuur, voor het klimaat, voor het heelal. Liefde die ingaat tegen onverschilligheid, tegen eigenbelang, tegen egoïsme.
Maar zo’n liefde is een levenshouding die velen niet aannemen. En wij, nemen wij ze wel aan? Blijft God, blijft Jezus ons boeien, ons leiden? Willen wij wél zijn weg gaan, of varen ook wij liever mee met de stroming van deze tijd? Zijn wij christenen die elke week een uurtje naar de kerk komen, of zijn wij christenen die echt leven naar Jezus’ woorden en daden van liefde, vrede en vreugde?
Zusters en broeders, in de tweede lezing hoorden we een prachtige lofzang van Paulus op de liefde. Paulus, die vroeger Saulus heette en christenen vervolgde, maar die bij manier van spreken van zijn paard viel toen het licht van God hem omstraalde. God, die geen haat en vervolging is, maar liefde. Liefde die Hij ook van ons vraagt. Liefde die iedereen een kans geeft. Je mag alles kunnen en alles weten, je mag zo rijk zijn als de zee diep, als je de liefde niet hebt, heb je niets, zegt Paulus, en hij heeft gelijk. Want een leven zonder liefde is een leven zonder anderen, zonder vrienden, zonder medemensen, zonder iemand. Een leven om u dood te vervelen. Laten we dus maar proberen de weg van de liefde te gaan. Laten we in woord en dood proberen profeten te zijn van Gods liefde. Amen.