- Eerste lezing: Jeremia 17, 5-8
- Evangelie:Lucas 6, 17.20-26
Zusters en broeders,
Iedereen is op zoek naar geluk, maar dat is niet zomaar te vinden, en dikwijls weten we zelfs niet wat we moeten doen om het wél te vinden. Waarschijnlijk denken we dat het verbonden is met gezondheid, welvarendheid, een goede relatie, een comfortabel leven en meer van die dingen waar we wellicht allemaal naar streven. Maar is het wel zo dat die schakels inderdaad geluk brengen, en dat geluk daarzonder niet mogelijk is?
Voortgaand op de lezingen lijkt dat niet zo vanzelfsprekend. Jeremia laat er zelfs geen gras over groeien. ‘Vervloekt is hij die op mensen vertrouwt’, zegt hij, en daarmee schopt hij meteen een van onze vaste waarden onderuit, want hoe kan je een goede relatie opbouwen als je je partner niet vertrouwt! In het evangelie vervloekt Jezus niets of niemand, maar Hij legt wel de nadruk op andere normen en andere waarden dan die welke wij nastreven. ‘Gelukkig gij die arm zijt’, en ‘Ocharme gij die rijk zijt’, zegt Hij, en daar moeten we even bij slikken, want armoede brengt toch geen geluk, en rijkdom maakt toch niet automatisch ongelukkig?
We moeten zijn woorden echter niet letterlijk verstaan, maar ze zien als kernwoorden van zijn Blijde Boodschap. Een Boodschap dat God liefde is, die ons aanspoort ook liefde te zijn: liefde voor onszelf en voor onze medemensen. En dan klinken die uitspraken helemaal anders. ‘Gelukkig gij die arm zijt’ wil dan zeggen: Gelukkig gij die niet egoïstisch zijt en alleen aan jezelf denkt, want dan breng je niets terecht van je zoektocht naar geluk. Probeer immers maar eens gelukkig te zijn op een eiland van eenzaamheid. En dat sluit helemaal aan bij ‘Ocharme gij die rijk zijt’, want als je alleen aan jezelf denkt, sluit je jezelf op op een eiland van eenzaamheid.
En zo legt Jezus de nadruk op andere wegen naar geluk dan die welke wij misschien geneigd zijn te volgen. Wegen van tevredenheid met wat we hebben, en geen wegen van zoeken naar materiële rijkdom. Wegen van honger naar goedheid, liefde en vrede, en geen wegen van ruzie, van onvrede, van kwetsen. Wegen van geloof, hoop en liefde, en geen wegen van wanhoop, van tegenwerking, van saboteren. Wegen naar God, want Hij is liefde, vrede en gerechtigheid.
Maar Jezus doet nog een andere merkwaardige uitspraak. ‘Gelukkig zijt gij wanneer de mensen u omwille van Mij haten, uitstoten en beschimpen, want groot is uw loon in de hemel,’ zegt Hij. En met die pijnlijke uitspraak bevestigt Hij dat niet alleen Hij, maar ook zijn volgelingen zullen vervolgd worden. Vandaag zijn we tweeduizend jaar later, en we zien inderdaad dat de christenen in veel landen massaal vervolgd en zelfs vermoord worden, en het gaat daarbij niet om enkele duizenden, maar om miljoenen christenen. En we zien ook dat duizenden kerken het doelwit zijn van brandstichting, zelfs van totale vernieling. En de laatste jaren zien we ook dat sociale media vaak opjutten tot haat en geweld . En waarom? Omdat christenen, in navolging van Jezus, zich inzetten voor liefde, voor vrede, voor gerechtigheid, en dat zijn woorden die veel machthebbers, maar ook veel doodgewone mensen, niet eens willen horen, laat staan ernaar streven
Zusters en broeders, Jezus volgen is niet altijd gemakkelijk. Vaak gaat het in tegen onze eigen wensen en dromen, maar nog veel meer gaat het in tegen de zoektocht naar macht, en dat is een doel van alle tijden. Macht over andere mensen, macht over volkeren, en dat gaat helemaal in tegen Jezus’ Blijde Boodschap van liefde, vrede en gerechtigheid. Laten wij dus altijd proberen die Blijde Boodschap na te volgen, want we zien wat ervan komt als ze niet gevold wordt. Dan krijg je geweld, dan krijg je moord, dan krijgt je oorlog. En daaraan zie je dat de Blijde Boodschap de enige weg is naar geluk voor onszelf en onze medemensen. Laten we dus maar arm zijn aan egoïsme en machtsdrang, maar rijk aan liefde en vrede. Amen.